De wet definieert de vof als volgt: “de vennootschap onder een firma is de maatschap, tot uitoefening van een bedrijf onder gemeenschappelijke naam aangegaan”.
De vennootschap onder firma (vof) is een rechtsvorm waarin twee of meer (rechts)personen samenwerken. Deze rechtsvorm komt in Nederland zeer veel voor. Mede omdat het een eenvoudig tot stand te brengen rechtsvorm is en er veel vrijheid is om afspraken te maken.
De vof is nauw verwant aan de maatschap.
In het algemeen kan gezegd worden dat de vof wordt gebruikt door natuurlijke personen of rechtspersonen die samen een bedrijf uitoefenen en de maatschap door personen die een beroep uitoefen (vrije beroepsbeoefenaars) zoals artsen, accountants en advocaten.
Er komen veel zaken kijken bij het starten van een vof. Er is wettelijk weinig geregeld, waardoor het van groot belang is dat alle afspraken duidelijk worden vastgelegd in een vennootschapscontract.
Absolute Advocaten:
Voor meer informatie of advies kunt u altijd vrijblijvend contact met ons opnemen op 026-3259023.
Een vof komt tot stand door het sluiten van een vennootschapscontract. De wettelijke regels op het gebied van de vof zijn zeer beperkt. Mede vanwege de aansprakelijkheid, waarover hierna meer, en de financiële risico’s is het van belang dat er een goede overeenkomst wordt opgesteld.
In het vennootschapscontract worden onder andere de volgende zaken geregeld:
In vennootschapscontracten komt men vaak de regeling tegen dat bij het overlijden, uittreden of failliet verklaard worden van een van de vennoten, er een recht tot voortzetting bestaat voor de overige vennoten. Deze regeling komt er vaak op neer dat er een methode voor de waardering is afgesproken op grond waarvan het aandeel van de vennoot die niet voortzet in het vermogen van de vof wordt gewaardeerd. Dit aandeel in het vermogen wordt dan toegedeeld of verblijft bij de vennoten die de vof voortzetten. In ruil daarvoor ontvangt de niet voortzettende vennoot, of in geval van overlijden diens erfgenamen, een bedrag in geld ter hoogte van zijn aandeel in het vermogen van de vof. Ook kan in het vennootschapscontract voor het te betalen geldbedrag een betalingsregeling worden afgesproken, zodat de regeling niet wordt gefrustreerd mochten de overige vennoten het bedrag niet ineens kunnen betalen.
De vof kent een afgescheiden vermogen. Dit betekent dat het vermogen van de vof is afgescheiden van de privévermogens van de vennoten, wat niet wil zeggen dat de zakelijke schuldeisers zich (uiteindelijk) niet op het privévermogen kunnen verhalen. Indien het vermogen van de vof wordt vereffend (bijvoorbeeld bij faillissement) dan kunnen de zakelijke crediteuren (de schuldeisers van de vof) zich met voorrang verhalen op het afgescheiden vermogen van de vof. Dat wil zeggen dat zij zich voor de privéschuldeisers van de vennoten op het afgescheiden vermogen kunnen verhalen en daarna pas de privéschuldeisers.
Bij de start bestaat het afgescheiden vermogen uit het door de vennoten ingebrachte vermogen (geld, activa etc.). Dit vermogen kan groter worden door winst te realiseren of door later nog meer in te brengen.
De aansprakelijkheid is altijd een belangrijk punt bij elke rechtsvorm, zo ook bij de vof. Hoe zit dat nu bij de vof?
De vof heeft geen rechtspersoonlijkheid zoals bijvoorbeeld de B.V. Dit betekent dat de vennoten persoonlijk (privé) aansprakelijk zijn voor de schulden van de vof. Schuldeisers dienen zich echter wel eerst te verhalen op het vermogen van de vof. Pas wanneer dit niet toereikend is, kunnen schuldeisers zich op de privévermogens verhalen. Privéschuldeisers kunnen zich, zolang het vermogen van de vof niet wordt vereffend (bijvoorbeeld bij faillissement of liquidatie), overigens niet op het vermogen van de vof verhalen. Dit vermogen is puur voor de zakelijk schuldeisers van de vof.
De vennoten van een vof zijn hoofdelijk aansprakelijk. Dit betekent dat elk van de vennoten voor de gehele schuld kan worden aangesproken. Intern (in het vennootschapscontract) kan uiteraard geregeld worden dat wanneer een vennoot de gehele schuld heeft voldaan, hij de helft daarvan dient terug te krijgen van de andere vennoot. Maar dit laat onverlet dat ieder voor het geheel kan worden aangesproken door een schuldeiser.
Sinds 2015 zijn in de rechtspraak nieuwe regels ontwikkeld voor de aansprakelijkheid van vennoten in een vof voor schulden die al bestaan op het moment van hun toetreden. Voor uitgebreide informatie over oude schulden in een VOF kunt u dit artikel raadplegen.
Het voorgaande kan consequenties hebben wanneer één van de vennoten vermogend is en de ander niet. Voldoet de vermogende vennoot een schuld, dan zal verhaal op de niet-vermogende vennoot lastig zijn. In dat geval kan wellicht worden gekozen voor een andere rechtsvorm, zoals de B.V.
De samenwerking in een vof kan om meerdere redenen worden beëindigd. Bijvoorbeeld door ruzie tussen de vennoten, wanneer er een vennoot komt te overlijden, een vennoot persoonlijk failliet wordt verklaard of de vof in een andere rechtsvorm wordt voortgezet.
Bij beëindiging van de vof moet het vermogen van de vof gewaardeerd en verdeeld worden tussen de vennoten (of diens erfgenamen). In de wet is omtrent de waardering en de verdeling niks geregeld. Het is ook daarom van belang dat in het vennootschapscontract duidelijke afspraken worden gemaakt betreffende de waardering en verdeling. Vooral in het geval de vof wordt beëindigd vanwege een conflict is het vaak moeilijk, zo niet onmogelijk, om tot afspraken te komen.
Als u overgaat tot het beëindigen van de VOF, controleert u dan of hierover in het Vennootschapscontract afspraken zijn gemaakt. Het Vennootschapscontract kan voorschriften bevatten over de wijze waarop het contract kan of moet worden beëindigd.
Ook is het van belang om na te gaan welke gevolgen de beëindiging heeft. In een recente uitspraak van de rechtbank Gelderland (ECLI:NL:RBGEL:2016:5513) betrof het een vennoot die het contract had opgezegd, maar daarbij niet in de gaten had dat dit de andere vennoot het recht gaf om de VOF zelf voort te zetten. De opzeggende vennoot moest het bedrijf dus verlaten. Hij probeerde dit nog te voorkomen door zich op een ontbindingsgrond te beroepen, omdat het contract regelde dat de ontbindende vennoot wel het bedrijf mag voortzetten, maar dit slaagde niet. De opzeggende vennoot stond met lege handen. Het is dus van belang om vóórdat u het contract beëindigt, door opzegging of ontbinding, te controleren welke stappen u moet zetten en wat de gevolgen zijn van de beëindigingshandeling, zodat u niet met lege handen komt te staan.
In de jurisprudentie werd tot zeer recent de lijn gevolgd dat wanneer de vof failliet werd verklaard, dit ook het faillissement van de vennoten betekende. Begin 2015 is de Hoge Raad teruggekomen op deze lijn en heeft een nieuwe lijn ingezet. Weliswaar heeft de vof geen rechtspersoonlijkheid, zoals een B.V. dat wel heeft, maar de vof heeft wel een afgescheiden vermogen. Indien een vof failliet wordt verklaard zal dat zeer waarschijnlijk ook het faillissement van de vennoten betekenen, maar dat hoeft niet noodzakelijkerwijs het geval te zijn. Zo kan een vennoot, in tegenstelling tot de vof zelf, voldoende privévermogen hebben om zowel de schuldeisers van de vof te voldoen en zijn eigen privéschuldeisers. Daarnaast is het zo dat, omdat de vof een afgescheiden vermogen heeft, de vorderingen op de vof en op de vennoten als afzonderlijke vorderingen moeten worden gezien. Dit betekent dat een bepaalde vennoot wellicht een persoonlijk verweermiddel (bijvoorbeeld een tegenvordering) heeft die een andere vennoot niet heeft.
Het voorgaande heeft ook gevolgen voor de wettelijke schuldsanering natuurlijke personen (wsnp). Een vennoot van een failliete vof die een verzoek doet om toegelaten te worden tot de wsnp, hoeft niet langer per definitie failliet te worden verklaard, maar kan worden toegelaten tot de wsnp.
In een recente uitspraak (17 juli 2020) heeft de Hoge Raad geoordeeld dat een stuitingsverklaring 'jegens de vof' in beginsel zo moet worden uitgelegd dat deze ook als stuitingsverklaring is bedoeld met betrekking tot de (samenlopende) vorderingen op de individuele vennoten. De individuele vennoten zullen een tot de vof gerichte en door de vof ontvangen stuitingsverklaring in het algemeen dan ook zo moeten begrijpen dat deze mede ziet op de met de vordering op de vof samenlopende vorderingen jegens ieder van hen persoonlijk.
Deel deze pagina:
Bedankt voor uw bericht
Uw bericht is naar ons verstuurd. Wij nemen zo spoedig mogelijk contact met u op.
Ons direct spreken?
U kunt ons binnen kantooruren bereiken op 026-325 90 23
