Het bestuur van een rechtspersoon, zoals de BV, Vereniging, Coöperatie, Stichting etc., is het orgaan dat de rechtspersoon vertegenwoordigt. Het bestuur is belast met de dagelijkse gang van zaken, met het besturen van de rechtspersoon.
Met het vertegenwoordigen van de rechtspersoon verbindt het bestuur de rechtspersoon. Meer concreet: als het bestuur van een BV een overeenkomst sluit met een leverancier, dan is de BV aan die overeenkomst gebonden. De BV moet de overeenkomst nakomen, niet het bestuur of de bestuurder. Dit betekent niet dat de bestuurder nooit een risico loopt. In bepaalde gevallen kan de bestuurder persoonlijk aansprakelijk worden gesteld.
In de praktijk zien wij vaak dat (de) aandeelhouder(s) druk uitoefent op de bestuurder om een bepaalde handeling te verrichten namens de vennootschap. Van het bestuur wordt dan echter een rechte rug verwacht. Het is aan de bestuurder om te beoordelen of de vennootschap de overeenkomst (deugdelijk) kan nakomen en of dit ook in het voordeel van de vennootschap is. Het belang van de vennootschap, niet het belang van de aandeelhouder, staat voorop. Streeft de bestuurder dit niet na, dan kan de bestuurder persoonlijk aansprakelijk zijn.
Bent u bestuurder van een rechtspersoon? Staat u op het punt om een overeenkomst te sluiten namens de rechtspersoon en twijfelt u of dit verstandig is? Of wordt u geconfronteerd met een mogelijke privéaansprakelijkheid? De specialisten van Absolute Advocaten kunnen u hierbij helpen. Zij kunnen u adviseren over:
De wijze van benoeming van het bestuur, is afhankelijk van het soort rechtspersoon. Er zijn enkele mogelijkheden:
| Vereniging | het bestuur wordt benoemd door de algemene ledenvergadering (ALV) | |
| Coöperatie | gelijk aan vereniging | |
| BV | het bestuur wordt benoemd door de Algemene Vergadering, tenzij de statuten anders bepalen | |
| NV | het bestuur wordt benoemd door de aandeelhoudersvergadering | |
| Stichting | de wijze van benoeming en ontslag van het bestuur wordt bepaald in de statuten. |
Vaak kunnen statuten voorwaarden verbinden aan de wijze van benoeming (bijv. via bindende voordracht of bepaalde groepen aandeelhouders zijn bevoegd) of aan de te benoemen personen (kwaliteitseisen). Het is dus aan te raden altijd de statuten te controleren voordat tot benoeming (of ontslag) wordt overgegaan.
Het bestuur is belast met het dagelijks bestuur van de rechtspersoon. Dit betekent dat het bestuur alle handelingen verricht namens de rechtspersoon, zoals het nemen van bestuursbesluiten, aannemen van opdrachten, kopen of huren van een bedrijfsruimte, afsluiten van telefoon- en internetabonnement en het aannemen en ontslaan van werknemers.
Alle handelingen die namens de rechtspersoon worden verricht, moeten binnen het doel van de rechtspersoon vallen. Een rechtshandeling is vernietigbaar als het doel, dat in de statuten is omschreven, wordt overschreden. Het bestuur moet zich dus conformeren aan dat doel en moet zich inzetten om dat doel te bereiken. Een voorbeeld van doeloverschrijding is een vereniging met als doelstelling het doen beoefenen en bevorderen van de tennissport, die gaat handelen in voetbalschoenen. De aankoop van een voorraad voetbalschoenen zou dan alsnog kunnen worden vernietigd door de tennisvereniging.
Naast de doelomschrijving, moeten de besluiten ook voldoen aan de alomvattende criteria van redelijkheid en billijkheid. Deze zorgvuldigheidsnormen worden onder meer ingekleed door de verschillende posities binnen de rechtspersoon, zoals het belang van de vennootschap, de leden, aandeelhouders en andere betrokken personen.
Overigens geldt ook hiervoor dat de statuten een beperking kunnen bevatten voor de besluitvorming door het bestuur. Het is te allen tijde aan te raden de besluitvorming schriftelijk vast te leggen, zodat hierover later geen misverstanden ontstaan.
In beginsel geldt dat het bestuur als één geheel wordt gezien. Alle taken rusten op alle bestuurders. Binnen het bestuur kan wel een taakverdeling worden gemaakt, die in een reglement of bij besluit kan worden uitgewerkt. Het is aan te raden de taakverdeling zwart op wit te zetten. Een taakverdeling houdt namelijk niet per definitie in dat een bestuurder, aan wie de taak niet was toebedeeld, zich volledig kan onttrekken aan de verantwoordelijkheid. Elke bestuurder draagt de verantwoordelijkheid voor de algemene gang van zaken, tenzij een bestuurder kan aantonen dat hem geen ernstig verwijt kan worden gemaakt en hij niet nalatig is geweest in het treffen van maatregelen. Dit is geen eenvoudige bewijslast.
Voor elke rechtspersonen gelden enkele specifieke wettelijke regels ter zake het bestuur. Het is verstandig om bij concrete vragen of conflicten u hierover goed en helder te laten adviseren en informeren.
Het bestuur van een rechtspersoon is in principe niet aansprakelijk voor rechtshandelingen de namens de rechtspersoon worden aangegaan. Voorbeeld: een BV verkoopt machines en er is een defecte machine geleverd, dan is de BV aansprakelijk voor de schade, niet het bestuur. In bepaalde gevallen kan dat anders zijn en kan een bestuurder persoonlijk aansprakelijk zijn. In beginsel is de aansprakelijkheid voor bestuurders van profit en non-profit rechtspersonen gelijk.
Interne aansprakelijkheid betekent dat de bestuurder jegens de vennootschap aansprakelijk is. Een bestuurder is tegenover de vennootschap gehouden om de hem opgedragen taak behoorlijk te vervullen. Doet hij of zij dit niet, dan kan sprake zijn van onbehoorlijk bestuur en kan de vennootschap de bestuurder aansprakelijk stellen. Voorbeelden van onbehoorlijk bestuur zijn het niet tijdig of niet juist informeren van aandeelhouders of leden, verwaarlozen van de administratie of het niet voldoen aan de eisen die zijn gesteld aan een subsidie.
Overigens zullen deze omstandigheden ook vaak leiden tot het ontslag van de bestuurder(s).
Externe bestuurdersaansprakelijkheid houdt in dat de bestuurder, naast de rechtspersoon, aansprakelijk is jegens derden die schade hebben geleden ten gevolge van het handelen van de bestuurder. Derden kunnen zijn werknemers, contractpartners, subsidieverstrekkers etc. De bestuurder kan bijvoorbeeld aansprakelijk zijn voor het niet-nakomen van een contract of voor onrechtmatig handelen, zoals het aangaan van een contract, wetende dat de rechtspersoon deze niet kan nakomen.
Bij beide vormen van bestuurlijke aansprakelijkheid moet er in ieder geval sprake zijn van een “persoonlijk ernstig verwijt”. Een ernstig verwijt houdt volgens de Hoge Raad kort gezegd in dat een redelijk handelend bestuurder in dezelfde omstandigheden anders zou hebben gehandeld.
Deel deze pagina:
Bedankt voor uw bericht
Uw bericht is naar ons verstuurd. Wij nemen zo spoedig mogelijk contact met u op.
Ons direct spreken?
U kunt ons binnen kantooruren bereiken op 026-325 90 23
