Een afspraak tussen twee partijen kan gelden als een “gewone” overeenkomst of als arbeidsovereenkomst. Bij een overeenkomst is het uitgangspunt de gelijkheid van partijen. Bij een arbeidsovereenkomst wordt de werknemer aangemerkt als de “zwakkere” partij en geniet daardoor een beschermingspositie.
Bij de vraag of sprake is van een arbeidsovereenkomst wordt getoetst aan de volgende factoren:
Indien aan alle drie bovengenoemde voorwaarden wordt voldaan dan zal er sprake zijn van een arbeidsovereenkomst, ongeacht de naam en de inhoud van het onderling gesloten contract.
Het kan in de praktijk lastig zijn om vast te stellen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst.
Als sprake is van een arbeidsovereenkomst, dan geniet de werknemer een vergaande ontslagbescherming. Daarnaast geldt er een aantal wettelijke verplichtingen waar zowel werkgever als werknemer aan moeten voldoen. Denk bijvoorbeeld aan de re-integratieverplichtingen van de werkgever en het “goed werkgever- en werknemerschap”. Ook heeft een werknemer recht op vakantiegeld, verlofdagen en eventueel op een WW-uitkering bij werkloosheid.
Wilt u geen arbeidsovereenkomst sluiten, maar bijvoorbeeld een overeenkomst van opdracht, aanneming van werk of freelancewerk? Waak er dan voor dat deze overeenkomst niet alsnog als een arbeidsovereenkomst kwalificeert.
Als de (feitelijke uitvoering van de) overeenkomst namelijk toch voldoet aan de kenmerken van een arbeidsovereenkomst, dan zal sprake zijn van een arbeidsovereenkomst, met alle gevolgen (ook fiscaal) van dien.
De arbeidsrechtspecialisten van Absolute Advocaten kunnen de werkgever adviseren over:
Heeft u nog een oudere arbeidsovereenkomst die u als standaard hanteert binnen uw onderneming? Laat deze dan een keer controleren. De wet is veranderd en wellicht is uw arbeidsovereenkomst ook aan verandering toe.
Neemt u voor meer informatie of het maken van een afspraak gerust contact met ons op.
Uitgangspunt is een ruime opvatting van het begrip 'arbeid'. Er kan sprake zijn van werkzaamheden van geestelijke en/of lichamelijke aard. Zelfs het enkel aanwezig of beschikbaar zijn, kan worden aangemerkt als arbeid (denk bijvoorbeeld aan een portier of bewaker). Ook het wonen in de “Gouden Kooi” (in 2011 een bekend tv-programma) is als arbeid aangemerkt.
Vereist is dat de nadruk ligt op het verrichten van arbeid en niet op een ander aspect, zoals het opdoen van kennis en ervaring (bijv. stage). Meestal gaat dit gepaard met een financieel belang dat de werkgever heeft bij de door de werknemer te verrichten arbeid.
De werknemer moet daarnaast de arbeid persoonlijk verrichten. Dit betekent dat de werknemer zich niet, of alleen met toestemming van de werkgever, mag laten vervangen. Als de arbeidskracht zich wel vrijelijk mag laten vervangen, dan zal niet snel sprake zijn van een arbeidsovereenkomst. In dat geval zal eerder gesproken worden over een overeenkomst van opdracht.
Een rechtspersoon (bijvoorbeeld een stichting of een BV) kan geen arbeidsovereenkomst aangaan. Deze constructie sluit echter niet uit dat sprake is van een arbeidsovereenkomst tussen de bestuurder (DGA) van de rechtspersoon en de werkgever/opdrachtgever.
Dat de werknemer in dienst is van de werkgever impliceert dat er een gezagsverhouding bestaat tussen de partijen, waarbij de werkgever een bevoegdheid heeft tot het geven van aanwijzingen. Hoever deze instructiebevoegdheid reikt is onder meer afhankelijk van de functie van de werknemer. Bij een functie waar men grote zelfstandigheid heeft of zeer specialistisch werk verricht, zal de instructiebevoegdheid van de werkgever doorgaans minder omvattend zijn (denk bijvoorbeeld aan een chirurg of een journalist).
Niet van belang voor de gezagsverhouding is of de werkgever de werknemer daadwerkelijk aanwijzingen geeft. Van belang is of de werkgever de bevoegdheid heeft om aanwijzingen te geven.
Loon is de tegenprestatie voor de door de werknemer verrichtte werkzaamheden. Meestal wordt het loon in geld voldaan maar dit is niet verplicht. Er kan ook sprake zijn van loon in natura.
Als er géén loon wordt betaald, dan is er ook geen sprake van een arbeidsovereenkomst. Dit is bijvoorbeeld het geval als sprake is van vrijwilligerswerk.
Wanneer er onduidelijkheid bestaat over of een overeenkomst een arbeidsovereenkomst is, moet een aantal dingen in overweging worden genomen:
Let wel, het is niet vereist dat een arbeidsovereenkomst schriftelijk wordt aangegaan. Het kan dus voorkomen dat er geen op schrift gestelde overeenkomst is.
De tekst van de overeenkomst is in de meeste gevallen niet doorslaggevend. Het feit dat partijen bijvoorbeeld boven de overeenkomst het kopje “overeenkomst van opdracht” hebben geplaatst, neemt niet weg dat er nog steeds sprake kan zijn van een arbeidsovereenkomst.
Wat de bedoeling was van partijen toen zij de overeenkomst tot stand brachten, is vaak van groot belang. De intentie kan onder andere worden afgeleid uit hun verklaringen en gedragingen. Ook wordt veel waarde gehecht aan de uitvoering die de partijen hebben gegeven aan de overeenkomst. Hebben zij zich ten opzichte van elkaar feitelijk als werkgever en werknemer gedragen?
Wanneer gedurende drie maanden wekelijks of ten minste 20 uur per maand werkzaamheden worden verricht, wordt er vermoed een arbeidsovereenkomst te zijn. Uiteraard kan een werkgever dit wettelijke rechtsvermoeden weerleggen door te stellen en te bewijzen dat er géén arbeidsovereenkomst is (door bijvoorbeeld aan te tonen dat er een ander soort overeenkomst is gesloten).
Deel deze pagina:
Bedankt voor uw bericht
Uw bericht is naar ons verstuurd. Wij nemen zo spoedig mogelijk contact met u op.
Ons direct spreken?
U kunt ons binnen kantooruren bereiken op 026-325 90 23
